Spawanie na świecie
Początki spawania
Historia spawania jest tak stara jak historia metalurgii. Różne kultury na całym świecie od starożytnego Egiptu do starożytnego Rzymu wykorzystywały różne rodzaje spawania. Na przykład, w Egipcie starożytnym, rzemieślnicy stosowali technikę znaną jako “spawanie przez rozgrzewanie” lub “spawanie miedziowym”, polegającą na łączeniu dwóch elementów metalowych przez ich podgrzewanie i stopienie. Tego typu metody spawania były również praktykowane w starożytnym Rzymie, gdzie spawacze wykorzystywali specjalne piece do łączenia elementów metalowych. W Chinach spawano brązowymi drutami, a następnie podgrzewano je do stopienia i łączenia elementów.|Rozwój technik spawalniczych w XIX wieku
Przełomem w dziedzinie spawania był XIX wiek, kiedy wynalezienie łuku elektrycznego przez Sir Humphry’ego Davy’ego w 1802 roku umożliwiło rozwój nowych metod spawania. Odkrycie to otworzyło drogę do rozwoju spawania łukiem elektrycznym, które opiera się na łuku elektrycznym między elektrodą a spawanym elementem. W 1881 roku Auguste De Méritens z Francji opatentował metodę spawania łukiem elektrycznym, której podstawą była elektroda w postaci powlekanego pręta.Początki spawania gazowego
Podobnie jak spawanie łukowe, spawanie gazowe również zyskało na popularności w XIX wieku. Edmund Davy, brat Humphry’ego Davy’ego, wynalazł metodę spawania gazowego w 1881 roku. Stosował on palnik acetylenowo-tlenowy, który emitował intensywny płomień, umożliwiając roztopienie i łączenie elementów metalowych. Ta technika spawania gazowego była niezwykle uniwersalna i umożliwiała łączenie różnych rodzajów metali, w tym stali i aluminium.
Rozwój spawania łukiem elektrycznym
XX wiek przyniósł dalsze innowacje w dziedzinie spawania. W latach 30. opracowano spawanie łukiem ziemnym, które polega na spawaniu za pomocą elektrody w osłonie proszkowej. Ta metoda pozwala na spawanie w trudno dostępnych miejscach i zapewnia większą kontrolę nad procesem spawania. W latach 40. i 50. XX wieku wprowadzono spawanie łukiem w osłonie gazu, gdzie do ochrony łuku i spawanej kąpieli stosuje się specjalne mieszanki gazowe.
Spawanie z wykorzystaniem energii jądrowej
W latach 50. XX wieku rozwój energii jądrowej przyczynił się do powstania nowych technik spawania. W spawaniu z wykorzystaniem energii jądrowej, energia termiczna generowana przez reakcje jądrowe jest wykorzystywana do łączenia elementów metalowych. Ta technika jest stosowana w przemyśle jądrowym i w produkcji urządzeń narażonych na wysoką temperaturę i promieniowanie.
Spawanie w Polsce: Od początków do czasów współczesnych
Początki spawalnictwa w Polsce
Pierwsze próby spawania na ziemiach polskich datują się na przełomie XIX i XX wieku, kiedy to przemysł zaczął rozwijać się dynamicznie. Technika spawania łukiem elektrycznym była wykorzystywana do łączenia metalowych elementów w Zakładach Ostrowieckich, zlokalizowanych w Ostrowcu Świętokrzyskim. Prace te były prowadzone pod kierownictwem Stanisława Olszewskiego.
Spawanie w okresie międzywojennym
Rozwój spawalnictwa w Polsce w okresie międzywojennym był znacząco przyspieszony przez działalność Stowarzyszenia Rozwoju Spawalnictwa i Cięcia Metali, które powstało w 1922 roku, oraz przez działania Sekcji Spawalniczej, powołanej przez Stowarzyszenie Inżynierów Mechaników Polskich.
W 1939 roku, jeszcze przed wybuchem II wojny światowej, w Warszawie odbył się pierwszy zjazd spawalników. Podczas tego ważnego wydarzenia podjęto decyzję o założeniu Instytutu Spawalnictwa.
Równocześnie, w latach 30. XX wieku, Profesor Bryła zapoczątkował proces tworzenia pierwszego w Polsce mostu spawanego. To pionierskie przedsięwzięcie przyczyniło się do upowszechnienia technologii spawania w kraju i otworzyło drogę do jej dalszego rozwoju.
Więcej informacji o Panu Stefanie.
Spawanie po II wojnie światowej
Rozwój spawalnictwa w Polsce znacznie przyspieszył po II wojnie światowej, kiedy to kraj podejmował intensywne działania na rzecz odbudowy i rozwoju przemysłu. W tym okresie powstawały nowe zakłady przemysłowe, które generowały coraz większe zapotrzebowanie na wykwalifikowanych spawaczy.
W okresie powojennym zrealizowano inicjatywę założenia Instytutu Spawalnictwa, która powstała jeszcze przed wybuchem wojny. Instytut Spawalnictwa, zlokalizowany w Gliwicach, stał się miejscem prowadzenia innowacyjnych badań nad nowymi technikami spawania. Jego pracownicy wprowadzali unikalne rozwiązania technologiczne, przyczyniając się do dalszego rozwoju tej kluczowej dla polskiego przemysłu dziedziny.
Przyspieszenie postępu w tej dziedzinie było również efektem pracy pierwszego czasopisma spawalniczego „Spawanie i Cięcie Metali”. Czasopismo to stanowiło platformę dla najnowszych informacji i innowacji w branży, stając się nieocenionym źródłem wiedzy dla fachowców.
Podsumowując, historia spawalnictwa w Polsce jest bogata i różnorodna, zaczynając od pierwszych prób na przełomie XIX i XX wieku, poprzez pionierskie działania Profesora Bryły, aż po innowacyjne badania i rozwój w okresie powojennym.
Współczesne spawalnictwo w Polsce
Współcześnie spawanie odgrywa kluczową rolę w wielu gałęziach przemysłu w Polsce, takich jak metalurgia, budownictwo, motoryzacja i energetyka. Z myślą o kształceniu nowych pokoleń spawaczy, powstało wiele ośrodków szkoleniowych, oferujących kursy spawalnicze. Polska posiada także Instytut Spawalnictwa w Gliwicach, który prowadzi badania i rozwija technologie spawania. Dzięki temu, Polska jest jednym z liderów w dziedzinie spawania, zarówno pod względem naukowym, jak i technologicznym.
Certyfikacja spawania jest kolejnym ważnym elementem rozwoju branży spawalniczej. W Polsce, Urząd Dozoru Technicznego (UDT) jest odpowiedzialny za certyfikację spawania, zapewniając, że wszystkie spawacze i procesy spawania spełniają określone standardy bezpieczeństwa i jakości.
Spawanie różnych metali, takich jak stal, stal stopowa czy aluminium, wymaga specjalistycznej wiedzy i umiejętności. W Polsce, zarówno szkolenia jak i badania naukowe są prowadzone w celu ciągłego podnoszenia standardów i jakości spawania tych metali.
W ten sposób, spawanie, począwszy od prostej techniki stosowanej przez starożytne cywilizacje, stało się zaawansowanym procesem technologicznym, kluczowym dla współczesnego przemysłu. Polska, z jej długą historią i doświadczeniem w spawalnictwie, jest jednym z czołowych graczy w tej dziedzinie na świecie.
Przydatne linki:
Źródła:
- Pilarczyk J., Spawalnictwo, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice, 2001.
- Kotowska M., Historia spawania, Welding-Expert.com, /
- Kozłowski T., Historia spawania, Metalpolska.pl,
- https://spawalnicy.pl/edukacja/krotka-historia-spawalnictwa